Common Ground registraties

Auteur: Gershon Janssen (geplaatst Rutger Haagsma) | Status: Review

Begrippenlijst

Een specifieke groep van bronregistraties, zijnde een door de overheid officieel aangewezen registratie met daarin authentieke en niet-authentieke gegevens, die door alle overheidsinstellingen verplicht en zonder nader onderzoek, worden gebruikt bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken. Het verplicht gebruik geldt voor de authentieke gegevens in een basisregistratie. In de wet van een basisregistratie ligt vast welke gegevens authentiek zijn. [2], [3]

Authentiek gegeven

In een registratie opgenomen gegeven dat bij wettelijk voorschrift als authentiek is aangemerkt [1]. Een authentiek gegeven hoort bij 1 basisregistratie. Het is van hoogwaardige kwaliteit, zodat een overheidsinstelling het kan gebruiken zonder nader onderzoek te hoeven doen.

Bronregistratie

De bronregistratie is de plaats waar het gegeven of document voor het eerst wordt vastgelegd. [7] De bronregistratie is een meervoudig te gebruiken registratie met betrouwbare data. [4]

Kernregistratie

Een door een organisatie tot bronregistratie benoemde registratie. Kernregistraties zijn bronregistraties.[5]

Gegevensobject

Samenhangende set gegevens die geautomatiseerd kan worden verwerkt.[6]

Gegeven

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.[9]

Hoogwaardige kwaliteit

Kwalitatief hoogwaardig en met expliciete garanties voor de borging van die kwaliteit [10]. Onder kwaliteit ... wordt verstaan de mate van juistheid, actualiteit en volledigheid van de gegevens ... [11]

Overige Objecten Registratie

Het geheel van objecten en objecttypen, zoals ontsloten worden door de Objecten API en Objecttypen API via hun onderliggende registraties.

Inleiding

Eén van de informatiearchitectuur principes van de Common Ground is het aanbrengen van een duidelijke scheiding tussen de proceslaag en de gegevenslaag van een applicatie. Het doel van deze scheiding is om ervoor te zorgen dat relevante data betrouwbaar toegankelijk en beschikbaar is voor andere applicaties, zodat deze gegevens efficiënt gedeeld en beveiligd kunnen worden.

In het informatielandschap van de landelijke overheid wordt dit gerealiseerd met tien basisregistraties waarin authentieke gegevens wettelijk zijn vastgelegd. Ook binnen het gemeentelijk informatielandschap bestaat er grote behoefte aan het uitwisselen van gegevens van hoogwaardige kwaliteit tussen de diverse applicaties. Dit wordt veelal georganiseerd met hiertoe gerealiseerde bronregistraties.

Voor bronregistraties geldt dat gegevens worden vastgelegd conform een standaard informatiemodel en uitgewisseld via een gestandaardiseerde interface, welke zijn afgesproken met stakeholders. Deze standaardisatie vindt plaats onder regie van gemeenten.

Gemeenten kunnen echter lang niet altijd wachten op standaardisatie van de vastlegging van gegevens in bronregistraties binnen de gemeentelijke gegevenshuishouding.

De sterke behoefte bestaat om:

Gegevens in eigendom en eigen beheer te hebben. Gemeenten behouden toegang tot en zicht op de eigen data welke van belang zijn voor het continueren van de dienstverlening, alsook om te voldoen aan de wettelijke eisen die gesteld worden aan het beheer en de ontsluiting van die gegevens (Archiefwet, Wet Open Overheid, Wet Digitale Overheid, Algemene Verordening Gegevensbescherming).
Gegevens toegankelijk te maken voor (alle) applicaties binnen het gemeentelijke informatielandschap.
Gegevens langdurig beschikbaar te houden voor gebruik, voorbijgaand aan de reguliere levensduur van een applicatie.
Gegevens in een vooraf overeengekomen informatiemodel ter beschikking te hebben. Het op gestandaardiseerde wijze vastleggen van gegevens helpt om deze kwalitatief, eenduidig en goed toegankelijk breed inzetbaar te maken.

De ‘Common Ground registratie’

Om gegevens toch al meervoudig te kunnen gebruiken met de zo wenselijke karakteristieken van bronregistraties, wordt vooruitlopend op de (mogelijk toekomstig) hiertoe breed te organiseren standaardisatieactiviteiten de ‘Common Ground registratie’ geïntroduceerd.

De ‘Common Ground registratie’ is

primair een registratie:

welke gegevens bevat die door een applicatie beschikbaar gemaakt dient te worden ten behoeve van raadpleging door andere applicaties in het gemeentelijk informatielandschap
welke voor uitwisseling van gegevens gebruik maakt van services met gestandaardiseerde API’s
waarvan de eigenaar verantwoordelijk is voor beschikbaarheid, integriteit, vertrouwelijkheid, volledigheid en kwaliteit van de gegevens
waarbij vermeende onjuistheden in gegevens door afnemers worden teruggemeld aan de desbetreffende eigenaar
waarbij de gegevens van hoogwaardige kwaliteit zijn, zodat een andere applicatie de gegevens kan gebruiken zonder nader onderzoek te hoeven doen
welke, indien van belang, dient te beschikken over notificatiefunctionaliteit, zodanig dat geïnteresseerde afnemers een notificatie kunnen ontvangen zodra er een nieuw gegeven is aangemaakt of een bestaand gegeven is gewijzigd
welke duurzaam kan bestaan binnen het gemeentelijk informatielandschap

2. heeft als kenmerken dat deze:

een registratie is waarvoor formeel nog geen standaard is vastgesteld
een registratie is welke ontwikkeld op basis van ontwerpbeslissingen en informatiemodellering naar beste inzicht en kunnen, zo passend mogelijk bij de verwachte gemeentelijke en landelijke ontwikkelingen
een registratie is welke mogelijk voorlopige keuzes bevat door nog onbesliste vraagstukken, nog te verkennen grensgebieden en of in faveure van tijdigheid van beschikbaarheid (van de registratie)
een registratie is welke een voorlopige inrichting heeft en al zodanig actief beproefd kan worden ter mogelijke evolutie en verbetering
een registratie is welke ter zijner tijd kan dienen als kandidaat-ontwerp voor vaststelling als bronregistratie

Doordat de beschikbaarheid (toegankelijkheid tot) en de kwaliteit (de mate van juistheid, actualiteit en volledigheid) van deze ‘CommonGround registraties’ is gegarandeerd, kunnen applicaties in het gemeentelijk informatielandschap deze gegevens opvragen bij de bron. Een applicatie kan derhalve naast de eigen database gebruikmaken van meerdere registraties: basisregistraties, bronregistraties, en ‘CommonGround registraties’.

Samen ontwikkelen van de ‘Common Ground registratie’

Het vaststellen van de behoefte aan een ‘Common Ground registraties’ vindt plaats door te onderzoeken welke gegevens enkel binnen de eigen gegevenshuishouding van een applicatie wordt opgeslagen en niet middels een gestandaardiseerde interface op te vragen zijn, echter gewenst toegankelijk moet zijn voor (alle) applicaties binnen het gemeentelijke informatielandschap.

Tezamen met enkele koplopergemeenten wordt de API van de beoogde ‘Common Ground registraties’ op open wijze ontwikkeld en overeengekomen, met de sterke ambitie / doelstelling dat er maar één versie van de definitie voor deze ‘Common Ground registratie’ ontstaat en wordt doorontwikkeld.

Tijdens de ontwikkeling dient afgewogen te worden of reeds bestaande concept-standaarden voor APIs of objecttypen al dan niet gebruikt of mogelijk uitgebreid kunnen worden.

Ter implementatie van de ‘Common Ground registraties' wordt vooralsnog, in faveure van brede compatibiliteit en interoperabiliteit, geadviseerd te kiezen uit navolgende implementatievarianten:

Overige Objecten Registratie: Een ‘Common Ground registratie’ welke eenvoudig van structuur is, te weten geen hiërarchische structuren of relaties tussen gegevens kent, wordt gerealiseerd met de Overige Objecten Registratie [8]. Voorbeelden hiervan zijn stemlokalen en parkeerzones.
Domein / generieke registratie: Een ‘Common Ground registratie’ welke een meer complexe structuur heeft, zoals bij gebruik van onder andere hiërarchische structuren en / of relaties, wordt gerealiseerd met een relationele database.

De specificaties van de ontwikkelde ‘Common Ground registraties’ worden centraal gepubliceerd.

Richtlijn keuze Object API of Domein / generieke registratie

Richtlijn hosting van de ‘Common Ground registratie’

Bij gemeenten bestaat de sterke behoefte om gegevens in eigendom en eigen beheer te hebben, waarbij leverancierscontracten zou min mogelijk van invloed mogen zijn op de leveringszekerheid van de gemeente. Hiertoe wordt de volgende richtlijn voorgesteld voor hosting van de ‘Common Ground registratie’:

Hosting binnen de eigen directe verantwoordelijk van de gemeente, te weten op de eigen infrastructuur of eigen (gecontracteerde) cloud infrastructuren.
Deployment op verschillende infrastructuur-stacks is op een eenvoudige, herhaalbare en agnostische wijze mogelijk.
Leveranciers leveren diensten maar zijn geen eigenaar van onderdelen om te voorkomen dat conflicten de levering kunnen blokkeren. Met uitzondering van het minimaal noodzakelijke voor hosting waarbij agnostisch vervolgens essentieel is voor het bieden van leveringszekerheid.
Voeg sterk samenhangende sets van registraties samen in één component ten behoeve van performance voor kruisbevragingen en zodat het aantal te testen, onderhouden, implementeren componenten zo laag mogelijk is.
De componenten kunnen federatief functioneren. Gegevenssets verplaatsen tussen verschillende fysieke instanties kan middels een standaard verhuismechanisme dat ook het spitsen en samenvoegen van datasets mogelijk maakt.

Bij het inrichten van de registraties is een goede balans tussen generieke triggers en checks tov die voor een specifieke functie in de afhandel component van belang.